Χθες, ολοκληρώθηκε η διαδικασία εξαγοράς της ελληνικής φαρμακευτικής εταιρείας Specifar από την εισηγμένη στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, Watson Pharmaceuticals, έναντι 400 εκατ. ευρώ σε μετρητά, με τις Eurobank Equities και Rothschild να είναι χρηματοοικονομικοί σύμβουλοι των μετόχων της ελληνικής εταιρείας.

Η Watson είναι η τρίτη μεγαλύτερη φαρμακευτική εταιρεία παγκοσμίως στην αγορά γενοσήμων φαρμάκων, δηλαδή φαρμάκων-«αντιγράφων». Ο όμιλος Specifar, με έδρα την Ελλάδα,  δραστηριοποιείται στην ανάπτυξη και προώθηση γενοσήμων φαρμάκων και θεωρείται μία πολυεθνική κυρίως εξαγωγική φαρμακευτική εταιρεία.

Η Specifar αποτελεί δημιούργημα της οικογένειας Τίτου Βασιλόπουλου. Το 2001 ήταν η χρονιά ορόσημο καθώς  με την ανέγερση του νέου της εργοστασίου,  η εταιρεία  αναπτύχθηκε και εδραίωσε την παρουσία της στην ελληνική αγορά. Η Specifar, πλέον, συγκαταλέγεται μέσα στις πέντε κορυφαίες εταιρείες γενοσήμων στην Ελλάδα καθώς διαθέτει ένα χαρτοφυλάκιο άνω των 30 προϊόντων. Το 2010 οι πωλήσεις της ανήλθαν σε 85 εκατομμύρια ευρώ ενώ τα έσοδα της από τις διεθνείς δραστηριότητες αντιστοιχούν στο 70% των συνολικών εσόδων.

Το εργοστάσιο της Specifar στην Αθήνα έχει δυνατότητα παραγωγής 1,3 δισ. δισκίων ετησίως, ενώ η νέα μονάδα που δημιουργεί στο Σχηματάρι -η οποία αναμένεται να είναι έτοιμη το 2012- θα μπορεί να παράγει κάθε χρόνο 3 με 5 δισ. δισκία.

Στην παραγωγή της Specifar περιλαμβάνεται το γενόσηµο Εsomeprazole, το οποίο αναµένεται να κυκλοφορήσει στα τέλη του 2011.  

Με την εξαγορά της ελληνικής εταιρείας, η  Watson στοχεύει στη διοχέτευση του Esomeprazole στη διεθνή αγορά. Από την πλευρά τους, οι πρώην μέτοχοι της Specifar θα λάβουν τα πρώτα πέντε έτη από τις πωλήσεις του φαρμάκου ποσοστό επί των μεικτών κερδών µε ανώτατο όριο τα 40 εκατ. ευρώ.

Υπάρχουν, όμως, και άλλοι λόγοι που μια εταιρεία- «κολοσσός», όπως η Watson, επενδύει σε μια ελληνική εταιρεία με ετήσιο τζίρο 85 εκατ. ευρώ;

Η απάντηση ενδεχομένως να βρίσκεται στην απαίτηση της τρόικας για επέκταση της συνταγογράφησης και χορήγησης γενόσημων φαρμάκων στην Ελλάδα.


Τι είναι τα γενόσημα φάρμακα (generics)

Με τον όρο «γενόσημα» εννοούμε τα αντίγραφα φάρμακα που έχουν την ίδια δραστική ουσία με τα πρωτότυπα και θεωρούνται εξίσου αποτελεσματικά και ασφαλή αρκεί βεβαίως να έχουν τηρηθεί όλες οι προβλεπόμενες διαδικασίες στην παραγωγή τους. Τα αντίγραφα φάρμακα κυκλοφορούν στην αγορά μετά τη λήξη της πατέντας των αντίστοιχων πρωτοτύπων. Πολλοί γιατροί διαχωρίζουν τα γενόσημα σε «επώνυμα» και «μη επώνυμα» εκφράζοντας τις επιφυλάξεις τους για τα δεύτερα των οποίων οι εταιρείες παραγωγής είναι μικρές και προμηθεύονται τη δραστική ουσία από χώρες, όπως η Ινδία. Πάντως, αντικειμενικά, ό,τι κυκλοφορεί με την έγκριση του ΕΟΦ θεωρείται ασφαλές αν και πολλοί υποστηρίζουν ότι οι έλεγχοι θα μπορούσαν να είναι και καλύτεροι. 

Τα γενόσημα στην Ελλάδα

Μέχρι σήμερα η χορήγηση των γενόσημων φαρμάκων στην Ελλάδα δεν ξεπερνούσε το 12%, τη στιγμή που σε άλλες χώρες της Ευρώπης τα αντίγραφα αντιπροσωπεύουν έως και το 90% της αγοράς του φαρμάκου! Φυσικά, τα οικονομικά οφέλη για αυτές τις χώρες είναι τεράστια αφού- όπως είναι λογικό- τα γενόσημα είναι πολύ φθηνότερα από τα πρωτότυπα.

Από τον πρώτο μήνα που ανέλαβε υπουργός Υγείας ο Α. Λοβέρδος ανακοίνωσε την επέκταση της χορήγησης γενοσήμων στα νοσοκομεία. Πολλοί αναρωτήθηκαν «για ποιό λόγο;» και δεν είχαν άδικο. Η προφανής απάντηση «για περιστολή των δαπανών» στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι πέρα για πέρα λάθος. Γιατί απλά, το «λογικό» που αναφέραμε παραπάνω στην Ελλάδα δεν ισχύει: στη χώρα μας τα αντίγραφα φάρμακα όχι μόνο δεν είναι κατά πολύ φθηνότερα αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις είναι ακόμη και ακριβότερα από τα αντίστοιχα πρωτότυπα! Οπότε, τον περασμένο Μάρτιο, ο υπουργός Υγείας ανακοίνωσε ότι θα μειωθούν οι τιμές των γενόσημων οι οποίες τώρα κυμαίνονται στο περίπου 85- 90% της τιμής των πρωτοτύπων. Εξάλλου, η τρόικα έχει επιβάλλει στο υπουργείο Υγείας να περιορίσει τις τιμές των γενοσήμων στο 60% των αντίστοιχων πρωτοτύπων φαρμάκων.

Τι σημαίνει η επέκταση των γενοσήμων στην ελληνική αγορά

Εκτός, από τα προφανή οφέλη που θα φέρει η επέκταση των γενόσημων φαρμάκων -δηλαδή η περιστολή των δαπανών για τα δημόσια νοσοκομεία και η εξοικονόμηση πόρων για τα ασφαλιστικά ταμεία- παράλληλα ενδυναμώνει σημαντικά και την εγχώρια φαρμακοβιομηχανία. 

Το παράδειγμα της Specifar είναι χαρακτηριστικό: Σκοπός της Watson δεν είναι μόνο η εμπορική επέκτασή της στην Ευρώπη αλλά και τα οφέλη που υπολογίζει ότι θα αποκομίσει από την ραγδαία επέκταση των γενοσήμων στην ελληνική αγορά.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Watson φέρεται να δεσμεύεται ότι όχι μόνο θα διατηρήσει τις 376 υπάρχουσες θέσεις εργασίας στην Specifar αλλά και ότι θα τις  τριπλασιάσει μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια.

Επιφυλάξεις

Ωστόσο, κάποιοι επιστήμονες εκφράζουν τις επιφυλάξεις τους για τον τρόπο επέκτασης των γενόσημων φοβούμενοι ότι στην προσπάθεια εξοικονόμησης πόρων θα χορηγούνται φθηνά αντίγραφα σε περιπτώσεις που τα πρωτότυπα θα είναι πιο αποτελεσματικά στην θεραπευτική αντιμετώπιση των ασθενών. Πάντως, σύμφωνα με τον υπουργό Υγείας, Α. Λοβέρδο, όποτε κρίνεται απαραίτητη η χορήγηση ενός πρωτότυπου φαρμάκου που δεν έχει λήξει ακόμα η πατέντα του (οπότε δεν υπάρχει και αντίστοιχο γενόσημο) θα χορηγείται κανονικά, όσο ακριβό κι αν είναι.